Echinacea is een van de meest bekende geneeskrachtige planten, het wordt goed verkocht en er zijn veel producten op de markt. Echter…veel van die producten zijn niet (voldoende) effectief.
De plant staat bekend om de immunomodulerende werking en wordt met name in de koude maanden veel gebruikt. De meest gebruikte en onderzochte soorten zijn Echinacea purpurea, E. angustifolia en E. palida. Het is na jaren van onderzoek nog steeds niet volledig bekend welke inhoudsstoffen er exact verantwoordelijk zijn voor de werking, welke soort het hoogste gehalte van die inhoudsstoffen heeft en in welk onderdeel van de plant die het meeste voorkomen. Hoewel er veel onderzoek is gedaan, zijn er veel van die onderzoeken uitgevoerd op producten, i.p.v. op planten(delen).
Het is het meest waarschijnlijk dat het gaat om polysachariden, alkamiden en bepaalde zuren en mogelijk werken die synergetisch. Het punt is dat die stoffen in verschillende concentraties in de verschillende delen van de verschillende planten voorkomen. In veel producten worden voornamelijk bovengrondse delen verwerkt, terwijl de wortel vaak meer bevat. Het is echter voor de producent financieel aantrekkelijker om de wortel in de grond te laten zitten, zodat die niet elk jaar nieuwe planten hoeft te kweken of aanschaffen.
Bovendien hebben de verschillende inhoudsstoffen verschillende extractievloeistoffen nodig. Polysachariden, een groep inhoudsstoffen die bekend staat om de positieve werking op het immuunsysteem, zijn bijvoorbeeld wateroplos-
baar: aan alcohol als extractiemiddel, de basis van veel producten, heb je dan niet zoveel.
Op basis van de informatie die ik nu heb, raad ik aan om de wortel van E. purpurea te gebruiken. Dit kun je op de volgende manieren doen:
• In poedervorm (totaalpoeder) in capsules. Dit is de meest pure vorm.
• Een product dat is gestandaardiseerd op polysachariden, alkamiden en cichoreizuur.
• Een extract op basis van glycerine en 60% alcohol.
• Zelf een decoct maken. Dan heb je niet alle inhoudsstoffen, maar wel veel.
• Een glycerine preparaat: het is wat zoeter van smaak en daarom vaak geschikt voor kinderen. Je krijgt er niet alle inhoudsstoffen mee uit (tenzij het is gestandaardiseerd), maar wel veel.
NB: De claim dat het preventief zou werken is niet bewezen, er zijn juist aanwijzingen dat het pas effect heeft als er daadwerkelijk een infectie is. Bovendien wordt langdurig gebruik afgeraden.
Niet gebruiken bij: auto-immuunziekten, collageenziekten/bindweefselziekten, multiple sclerose, AIDS/HIV, tubercu-
lose, leukose, nierziekten, gebruik van anabole steroïden, immunosuppressiva, orgaantransplantatie, amiodaron en ketoconazol. Indien er een overgevoeligheidsreactie optreedt het gebruik onmiddellijk stoppen. Er is een theoretische kans dat bepaalde atopische allergieën zoals (allergisch) eczeem en astma verergeren door gebruik van echinacea. Echinacea kan in theorie de afbraak van bepaalde medicijnen vertragen door milde inhibitie van Cytochroom P450. Dit betreft o.a. paracetamol, diazepam en ondansetron. Dit kan betekenen dat je met minder medicatie die door dit enzym wordt gemetaboliseerd toe zou kunnen, omdat het langzamer afgebroken wordt. Hoewel in klinische experimenten dit effect zeer zwak bleek: houd toch voor de zekerheid in de gaten dat je geen overdosering krijgt.
